28 filmów o fotografii i fotografach

Sól ziemi, 2014

• Film dokumentalny
• Brazylia, Francja, Włochy
• Reż. Wim Wenders i Juliano Ribeiro Salgado

Film dokumentalny opowiadający o życiu i twórczości jednego z najlepszych światowych fotografów, Brazylijczyka, Sebastiao Salgado. W obrazie tym zobaczymy samego Salgado opowiadającego o swojej 40-letniej życiowej drodze fotografa, którego zajmowała kondycja ludzkości w różnych regionach świata, głównie w krajach Ameryki Pd, ale i Afryki. Konflikty zbrojne, klęski głodu, przymusowe migracje, skrajna bieda – to główne tematy jego fotografii aż do czasów obecnych, kiedy to  po wewnętrznym kryzysie zmienił obszar swych zainteresowań twórczych i zwrócił się ku nietkniętym cywilizacją dziewiczym terenom i ich mieszkańcom.  Film opowiada też o nie zawsze łatwej relacji  fotografa z jego starszym synem, który współreżyserował film. Gorąco polecam! Wspaniały obraz zarówno w warstwie narracyjnej, jak i fotograficznej. Zdecydowanie warto obejrzeć go na jak największym ekranie…

Dom Frankiego, 1992

• Dramat wojenny
• Australia, USA, Wielka Brytania
• Reż. Peter Fisk

Barwna opowieść fabularna z czasów wojny w Wietnamie. Młody fotoreporter, Tim Page, przybywa do Sajgonu, by dokumentować wydarzenia wojenne. Jego historia toczy się pośród gwaru miejskiego, krwawych potyczek i zakamarków domu publicznego, gdzie  wraz z podobnymi sobie ryzykantami poznaje prawdziwe oblicze wojny, przyjaźni i miłości. Trzyma w napięciu!

Bractwo Bang-Bang, 2010

• Dramat
• Kanada,, RPA
• Reż. Steven Silver

Biograficzna opowieść o czterech młodych fotoreporterach działających w RPA w czasach upadku apartheidu. Spotykają się podczas dokumentowania krwawych zamieszek, łączy ich wielka przyjaźń. Marinovich i Carter otrzymują za swoje zdjęcia najwyższe możliwe nagrody Pulitzera. Oosterbroek ginie, Carter popełnia samobójstwo, Marinovich zostaje ciężko ranny,  Silva zaś, już po promierze filmu traci obie nogi po wejściu na minę. Film, podobnie jak książka o tym samym tytule, trzyma w napięciu, wzrusza, nie pozostawia obojętnym. Trzeba koniecznie zobaczyć!

Fotograf wojenny, 2001

• Film dokumentalny
• Szwajcaria
• Reż. Christian Frei

Znakomity dokument o pracy jednego z najlepszych współczesnych fotografów wojennych, Jamesa Nachtweya. Główny bohater jawi się jako opanowany, odważny i empatyczny człowiek. Film dotyka ważnej i trudnej kwestii etyki w pracy fotografa, ale też jej ważności w świecie, w którym rozgrywa się tak wiele ludzkich dramatów.

Annie Leibovitz: Życie w obiektywie, 2006

• Dokument, biograficzny
• USA,
• Reż. Barbara Leibovitz

Piękna, barwna historia życia i twórczości jednej z najsłynniejszych współczesnych fotografek na świecie, Annie Leibovitz. Poznajemy ją jako młodą dziewczynę, która kocha dokumentować życie swojej rodziny, później trafia do muzycznego magazynu Rolling Stone, by przemierzać świat z najlepszymi zespołami rockowymi tamtych czasów, w tym Rolling Stones. Śledzimy kolejne etapy jej życia i twórczości – pracę w magazynie Vanity Fair i portretowanie celebrytów, czas partnerstwa u boku Susan Sontag, późne macierzyństwo, pracę przy bajkowych zdjęciach reklamowych. Ogląda się jak film akcji. Sama widziałam ten film cztery razy, nigdy mnie nie znudził…

Napalm i dziewczyna. Historia pewnej fotografii, 2010

• Dokument
• Niemcy
• Reż. Marc Wiese

Historia jednego z najbardziej ikonicznych zdjęć w historii fotografii. Na zdjęciu biegnąca naga dziewczynka poparzona napalmem w wyniku omyłkowego bombardowania przez Amerykanów wioski wietnamskiej. Zdjęcie to wykonał młody wówczas fotograf wietnamski Nick Ut. Otrzymał za nie najwyższą nagrodę – nagrodę Pulitzera. Dzięki tej fotografii dziewczynce ze zdjęcia uratowano życie, zaś jej publikacja w światowej prasie doprowadziła do ostrych protestów społecznych i ostatecznie przyczyniła się do zakończenia wojny w Wietnamie. Historia pokazana w filmie opowiada o losach dziewczynki ze zdjęcia Kim Phuc oraz fotografa Nicka Uta.

Powiększenie, 1966

• Dramat
• USA, Wielka Brytania, Włochy
• Reż. Michelangelo Antonioni

Klasyk kina lat sześćdziesiątych, za który reżyser otrzymał Złotą Palmę w Cannes. Główny bohater to ceniony fotograf mody, do którego ustawiają się kolejki pięknych kobiet. Każda sesja jest niemal erotycznym spektaklem. Film porusza tu wątek władzy, jaką posiada aparat fotograficzny. Fabuła jednak zmierza do innego momentu, gdy Thomas podczas wizyty w parku fotografuje scenę morderstwa. Na coraz większych powiększeniach obraz się zamazuje – nie wiadomo już na ile fotografia odwzorowuje rzeczywistość, a na ile daje pożywkę wyobraźni. Niczego nie można stwierdzić ze stuprocentową pewnością…

Miasto Boga, 2002

• Dramat sensacyjny, thriller
• Brazylia, Francja
• Reż. Fernando Meirelles

Film jest opartą na faktach opowieścią o młodych handlarzach narkotyków i gangsterach ze slumsowej dzielnicy na przedmieściach Rio de Janeiro. Jego akcja zaczyna się w latach 60. W trakcie filmu poznajemy pozornie nie związane ze sobą historie różnych młodocianych bandytów, jednak głównym bohaterem pozostaje Kapiszon, chłopak, który już od najmłodszych lat marzy, by się wyzwolić z przestępczego światka i chce zostać fotografem. Mimo wielu scen walki, przemocy, rozlewu krwi, większość bohaterów budzi dużą sympatię widza. Film miał nominację do Oskara i Złotego Globu.

Spotkanie w Palermo, 2008

• Dramat
• Francja, Niemcy, Włochy
• Reż. Wim Wenders

Uznany fotograf Fin, którego gra nieprzyzwoicie wręcz  przystojny muzyk Campino, cierpi na koszmary senne. W wielu z nich pojawia się postać tajemniczego starca. Bohater wybiera się na sesję fotograficzną do Palermo, gdzie pozostaje dłuższy czas i gdzie coraz częściej objawia mu się tajemnicza postać, która chce go pozbawić życia… Fotograf przeżywa egzystencjonalne lęki, mierzy się wciąż z bezsensem swojego życia. Film dość dziwaczny i mocno naciągana fabuła, jednak jak to w filmie o fotografach – można się przyjrzeć aparatom, fotografowanym scenom, a tu dodatkowo – posłuchać niezłej muzyki…

Portrecista, 2006

• Dokument
• Polska
• Reż. Ireneusz Dobrowolski

Film jest historią przedwojennego fotografa – portrecisty Wilhelma Brasse, który w czasie wojny trafił do obozu zagłady Auschwitz, gdzie pod okiem SS wykonywał tysiące zdjęć więźniów. Jego zdjęcia stały się niezwykłą dokumentacją zarówno więźniów, jak i gestapowców pracujących w obozie. Cały film jest wywiadem – osobistą opowieścią Brassego. Po wojnie już nigdy nie wrócił do zawodu ze względu na traumę jaką zgotowały mu  doświadczenia fotografa obozowego.

Dziennik z podróży, 2013

• Dokumentalny
• Polska
• Reż. Piotr Stasik

Film ten jest historią przyjaźni znakomitego fotografa, sędziwego już Tadeusza Rolke i Michała, kilkunastoletniego pasjonata fotografii. Bohaterowie udają się we wspólną podróż camperem po Polsce, docierają do małych prowincjonalnych miejscowości, gdzie robią zdjęcia przypadkowo spotkanym osobom, po czym wywołują je w przewoźnej ciemni, w camperze i rozdają je swoim modelom. W trakcie podróży obydwaj bohaterowie wiele rozmawiają o życiu i o fotografii. Tadeusz Rolke wprowadza Michała w tajniki fotografii, ale też wiele opowiada o sobie, w jego opowieściach pojawiają się różne wspomnienia. Podczas podróży odwiedzają też znajomych, a nawet dawne miłości Tadeusza. Taki trochę film drogi, bardzo ciepła opowieść o przyjaźni pomiędzy mistrzem a uczniem, kimś, kto powoli odchodzi z kimś wchodzącym dopiero w życie i w świat fotografii.

Po tysiąc razy dobranoc, 2013

• Dramat
• Irlandia, Norwegia, Szwecja
• Reż. Erik Poppe

Film opowiada historię Rebeki (gra ją słynna Juliette Binoche), świetnej fotoreporterki wojennej, która staje przed koniecznością dokonania wyboru, co jest dla niej ważniejsze – fotografia z narażaniem życia, czy rodzina – mąż i dwie dorastające córki. To dylematy, które zwykle miewają mężczyźni. W tym filmie jednak rola ta przypada kobiecie. Z jednej strony pasja i wewnętrzny przymus dokumentowania okropności wojennych, by zobaczył je świat, i  „żeby ludzie udławili się poranną kawą”, jak mówi sama bohaterka. Z drugiej strony kochająca rodzina, mąż wychowujący córki, który ma coraz bardziej dość wiecznego lęku o to, czy jego żona powróci żywa z kolejnego wyjazdu.  Dobre kino!

Ktoś musi zrobić to zdjęcie, 1990

• Dramat
• USA
• Frank Pierson

Głównymi bohaterami są Raymond Eames, więzień czekający na karę śmierci skazany za rzekome zabicie policjanta oraz Paul Marish –  fotograf, który zgodził się na wykonanie zdjęcia z tego wydarzenia. Skazaniec wybrał sobie właśnie tego fotografa jako autora zdjęcia z  plakatu z Tiną Turner, który wisiał w celi śmierci. Egzekucja jednak zostaje przerwana. Zamiast jednego zdjęcia ma teraz powstać cały reportaż o skazanym. Fotograf angażuje się coraz bardziej by udowodnić niewinność Raymonda… Trzyma w napięciu!

Dym, 1995

• Komediodramat
• Japonia, Niemcy, USA
• Paul Auster, Wayne Wang

Choć nie jest to film o fotografach, to fotografia gra tu ważną rolę. Główni bohaterowie to Auggie, właściciel małej trafiki, którego gra znakomity Harvey Keitel oraz poczytny pisarz Paul Benjamin zdruzgotany po tragicznej śmierci żony. Bohaterowie spotykają się wciąż, by dyskutować o codzienności przy wspólnym dymku z papierosa. Auggie ma dość niezwykłą pasję – codziennie o 8 rano wychodzi przed swój sklep, by wykonać wciąż to samo zdjęcie ludzi z nowojorskiej ulicy.  Niby to samo, jednak nie takie samo… Film jest nieustającym pasmem wcale nie nudnych dialogów, z których odkrywamy powoli historie bohaterów. Film zdobył nagrodę Srebrnego Niedźwiedzia w Berlinie.

Uciec przed śmiercią, 2000,

• Dramat wojenny
• Francja
• Reż. Elie Chouraqui

Rok 1991. Laureat nagrody Pulitzera, fotoreporter Newsweeka, Harrison Lloyd chce zrezygnować ze swojej kariery reportera wojennego, jednak przyjmuje jeszcze jedno zlecenie – wyjeżdża do ogarniętej wojną domową byłej Jugosławii, gdzie znika bez wieści. Niewierząca w jego śmierć kochająca żona Sarah (w jej roli Andie MacDowell) wyrusza na jego poszukiwania. Kobieta, kompletnie nieświadoma okropieństw wojny, trafia do Vukovaru w chwili przejęcia go przez oddziały serbskie. Towarzyszy jej paru innych fotoreporterów. Ostatecznie odnajduje męża w bombardowanym szpitalu. Nie jest on jednak tym samym mężczyzną, co kiedyś…

Paparazzi, 2011

• Dokument, krótkometrażowy
• Polska
• Reż. Piotr Bernaś

Bohaterem filmu jest znany polski paparazzo, Przemek Stoppa. Film pokazuje jak wyglądają kulisy  jego codziennego życie i pracy– wciąż przyczajonego podglądacza celebrytów, zdawałoby się, że taki człowiek nie ma duszy. Nic jednak bardziej mylnego… Film był  nominowany do Europejskiej Nagrody Filmowej w kategorii Filmu Krótkometrażowego.

W oku Boga, 2012

• Dokument, krótkometrażowy
• Polska
• Reż. Wojciech Królikowski

Film opowiada historię nieżyjącego już Krzyśka Millera, znakomitego polskiego fotoreportera,  a prywatnie także mistrza w skokach do wody. Krzysztof, choć nigdy o sobie tak nie mówił, był też reporterem wojennym. Nosił zresztą w sobie wielką traumę spowodowaną swoimi przeżyciami. Był w sumie na 13 wojnach. Stres odreagowywał w Klinice Psychiatrii i Stresu Bojowego Wojskowego. W filmie zobaczymy jak wygląda jego życie po powrocie z półrocznej terapii. Dodam, że zdjęcia kręcone w ciemni wykonano w naszej pracowni fotografii…

Szukając Vivian Maier, 2013

• Dokument biograficzny
• USA
• Reż. John Maloof, Charlie Siskel

Vivian Maier – tajemnicza niania z Nowego Jorku i Chicago, która wstrząsnęła światem fotografii  już po swej śmierci, gdy jej prace (w tym wiele zdjęć niewywołanych) przypadkiem trafiły w ręce agenta nieruchomości, Johna Maloofa. W ciągu krótkiego czasu od ich odkrycia, zdjęcia Maier zaczęto uznawać za jedne z lepszych na świecie zdjęć fotografii ulicznej. To bardzo kontrastuje ze skrytą osobowością ich zdolnej autorki. Film próbuje odpowiedzieć na pytanie kim naprawdę była Vivian Maier, dlaczego ukrywała przed światem swą twórczość.

Pola śmierci, 1984

• Dramat wojenny
• Wlk. Brytania
• Reż. Roland Joffe

Film ten, nagrodzony trzema Oskarami, to historia oparta na faktach i książce napisanej przez jednego z bohaterów, Sydneya  Schanberga. Na początku lat 70. Został on wysłany jako korespondent wojenny do Kambodży, skąd relacjonował zamieszki pomiędzy Czerwonymi Khmerami a rządem. Towarzyszył mu przewodnik, tłumacz, również fotoreporter i jednocześnie przyjaciel Dith Pran. Podczas gdy Schanbergowi udaje się  wydostać z Kamobodży, Pran trafia do obozu pracy. Ostatecznie i jemu po wielu perypetiach udaje się uciec do Stanów.

Twarze, plaże, 2017

• Dokumentalny
• Francja
• Reż. Agnes Varda

Dokumentalny film drogi, w którym spotyka się dwoje artystów, którzy przemierzają wspólnie francuską prowincję furgonetką przetworzoną w fotobudkę z możliwością wykonywania dużych wydruków zdjęć. Bohaterami są 90-letnia Agnes Varda – znakomita reżyserka Nowej Fali nagrodzona Oskarem za całokształt twórczości oraz młody 33-letni fotograf, artysta uliczny i graficiarz o pseudonimie JR. Mimo ogromnego dystansu wiekowego tych dwoje łączy zamiłowanie do sztuki i jej niekonwencjonalnej prezentacji. Oklejają oni wielkoformatowymi zdjęciami budynki, pociągi, nawet stary bunkier na plaży. Bohaterami ich zdjęć są zawsze mieszkańcy, czy pracownicy odwiedzanych miejsc, którzy współuczestniczą w tym niezwykłym akcie tworzenia. Film zdaje się wzorować na polskim obrazie „Dziennik z podróży”. Podobnie jak i tam, pięknie ukazana jest międzypokoleniowa przyjaźń dwojga ludzi o artystycznych skłonnościach. Film nasycony jest ciepłym subtelnym humorem i nutką sentymentalną.

Fotograf elfów, 1997

• Fantazy, dramat obyczajowy
• Wielka Brytania
• Reż. Nick Willing

Główny bohater, Charles Castle po tragicznej śmieci swojej młodej żony zostaje fotografem. Po pewnym czasie dostaje do oceny zdjęcie, na którym w niezwykły sposób zarejestrowano istnienie elfów. Mimo prób podważenia prawdziwości tego obrazu, fotograf udaje się na poszukiwanie tych niezwykłych istot. Film jest rodzajem baśni, jednak trochę smutnej.

Rezerwat, 2007

• Komedia obyczajowa
• Polska
• Reż. Łukasz Palkowski

Bardzo realsityczny obraz warszawiej Pragi, z sypiącą się kamienicą, ze starymi podwórkami, z gromadą swojskich pijaczków, którzy wciąż sępią na tanie wino i sąsiadów, którzy wiedzą wszystko o wszystkich. W tym szczególnym „rezerwacie” przychodzi zamieszkać młodemu fotografowi, Marcinowi. Jako przybysz z innego świata jest on pod baczną obserwacją „tubylców”. Sam też trzyma dystans i nie zamierza się bratać z mieszkańcami. Powoli główny bohater poznaje ludzi i panujące reguły, by po różnych perypetiach stać się częścią tej barwnej społeczności. Rola Hanki świetnie zagrana przez Sonię Bohosiewicz.

Fotograf z Mauthausen, 2018

• Dramat wojenny
• Hiszpania
• Reż. Mar Taragona

Historia oparta na faktach. Młody Hiszpan  Francisco Boix trafia do jednego z najcięższych niemieckich obozów koncentracyjnych w Mauthausen w Austrii. Tam zostaje przydzielony do fotografowania obozowej codzienności. Jego ideą jest zachowanie negatywów pokazujących brutalną prawdę o obozie. Ryzykując życie zdjęcia te udało się zachować i zostały wykorzystane w procesach przeciwko zbrodniarzom wojennym. Film dobry, choć chwilami nie mogłam oprzeć się wrażeniu, że filmowy obóz bardziej przypomina zwykłe więzienie niż obóz zagłady…

Uwiecznione chwile Marii Larsson, 2008

• Dramat obyczajowy
• Szwecja
• Reż. Jan Troell

Główna bohaterka wywodząca się z rodziny robotniczej na loterii wygrywa aparat fotograficzny i wkrótce okazuje się, że ma talent. Jej fascynacja fotografią rozwija się dzięki właścicielowi zakładu fotograficznego. Między nim a Marią rozwija się uczucie, które jednak nie może zostać spełnione. Maria ma męża alkoholika, ale nie umie podjąć decyzji o rozstaniu. Mimo to fotografia pozwala głównej bohaterce uniezależnić się częściowo od męża.

Nieznośna lekkość bytu, 1988

• Dramat, romans
• USA
• Reż. Philip Kaufman

Film nakręcony na podstawie świetnej powieści Milana Kundery o tym samym tytule. Bohaterem jest Tomasz, młody chirurg o niezwykłym apetycie na życie. Pewnego razu spotyka on przypadkowo Teresę, która stanie się jego miłością, mimo że nie będzie on umiał zrezygnować z bogatego erotycznego życia. Historia ta dzieje się na tle wydarzeń 1968 roku w Czechosłowacji. Choć głównym wątkiem filmu nie jest praca fotografa, jednak jedna z głównych bohaterek, Teresa, fotografuje uliczne wydarzenia 1968 w Pradze, a po ucieczce do Szwajcarii zaczyna się zajmować fotografią modelek. Niezapomniana scena, gdy nagą Teresę zaczyna fotografować jej rywalka, a jednocześnie przyjaciółka Sabina…

Kodachrome, 2018

• dramat
• USA
• Reż. Mark Raso

Umierający na raka starszej daty uznany fotograf Ben  wyrusza w podróż do ostatniego już przyczółku w Stanach, gdzie przez ostatnie dni wywoływane są jeszcze filmy Kodachrome. Do wspólnej podróży zaprasza  syna Matta pracującego w branży muzycznej. Mimo początkowej wielkiej niechęci, Matt podejmuje wyzwanie i dołącza do Bena i jego młodej pielęgniarki. W filmie wykorzystano zdjęcia Steve McCurry’ego

Co się wydarzyło w Madison County, 1995

• Melodramat
• USA
• Reż. Clint Eastwood

Pewien fotograf National Geographic, Robert Kincaid (w jego roli Clint Eastwood) zostaje wysłany do hrabstwa Madison, by sfotografował tam mosty. Gubi się jednak po drodze i próbuje dowiedzieć się o drogę w pewnej farmie. Spotyka tam Francescę (w jej roli Meryl Streep), której mąż z dwójką dzieci wyjechali właśnie na targi zwierząt. Między parą bohaterów wkrótce nawiązuje się romans… Prawdziwy wyciskacz łez. Warto!

Gilbert Garcin – wszystko może się zdarzyć, 2015

• dokumentalny
• Francja
• Reż. Ralf Kämpfe

Historia fotograficznej kariery  Gilbert Garcina, który zainteresował się tym medium w wieku 65 lat, gdy przeszedł na emeryturę. Większość swego dorosłego życia zarządzał fabryką lamp.  Przeszedł szkolenie z fotomontażu, po czym zaczął sam tworzyć wykorzystując maleńką pracownię, gdzie na stole ustawiał wycięte ze zdjęć sylwetki swojej osoby, czasem też żony, by w surrealistycznym  otoczeniu pokazywać różne aspekty naszego życia. Jego niezwykły styl i mądrość przekazu pozwoliła mu zdobyć rozgłos na całym świecie. Fascynująca, ciepła osobowość fotografa i jego niezwyczajny warsztat, zapał, z jakim tworzył sprawiają, że chce się ten film oglądać nie tylko raz…

McCurry. W pogoni za kolorem, 2021

• dokumentalny
• Hiszpania/Wlk. Brytania
• reżyseria: Denis Delestrac